Cách ngồi thiền tốt cho sức khỏe! Ngồi thiền có tác dụng gì?

Khi nhắc tới thiền mọi người khá mơ hồ về định nghĩa về thiền và ngồi thiền có tác dụng gì. Thiền là một quá trình rèn luyện tâm trí của bạn để tập trung và chuyển hướng suy nghĩ của bạn. Sự phổ biến của thiền ngày càng tăng khi nhiều người khám phá lợi ích của nó. Để trả lời cho câu hỏi ngồi thiền có tác dụng gì hãy cùng Thể Thao Khỏe đi tìm hiểu qua những tác dụng cơ bản của thiền nhé!

Nhiều người nghĩ về thiền như một cách để giảm căng thẳng và phát triển sự tập trung. Trước khi muốn biết ngồi thiền có tác dụng gì thì chúng ta nên biết mình đang ngồi thiền đúng cách chưa?

1. Thiền là gì?

Rất khó để định nghĩa chính xác Thiền là gì và cách ngồi thiền cũng rất đa dạng. Phật giáo nguyên thủy định nghĩa, Thiền là những pháp thực hành nhằm rèn luyện tâm có tên gọi bhavana (tiếng Pali). Theo đó, nó bao gồm hai pháp thực hành là Thiền định (samatha bhavana) và Thiền quán (vipassana bhavana).

Trong Yoga, thiền là “dòng chảy của tâm trí” với tên gọi Dhyana. Đây là trạng thái tinh khiết và tập trung cao độ khi bạn hoàn toàn đắm mình trong ý nghĩ về ý thức vũ trụ, không gì ngăn trở.

Cũng có thể hiểu một cách đơn giản, Thiền chỉ phương pháp giúp cho ta sống hết mình với hiện tại và tìm được sự bình an trong sâu thẳm tâm hồn.

>> Xem thêm: Tập Yoga có tác dụng gì?

2. Ngồi thiền có tác dụng gì?

Cuộc sống hiện đại với nhiều hối hả lo toan, chúng ta luôn phải đối mặt với áp lực, khó khăn và những điều không như ý muốn. Bởi vậy số đông người tìm đến Thiền để cân bằng cuộc sống, tận hưởng những lợi ích sức khỏe cả về thể chất và tinh thần. Vậy tác dụng của ngồi thiền như thế nào?

2.1. Giải tỏa và kiểm soát căng thẳng, chống trầm cảm.

Theo 1 nghiên cứu từ đại học Cambridge, tác dụng ngồi thiền thường xuyên sẽ giúp giảm mật độ chất xám ở các vùng não có liên quan đến lo lắng và căng thẳng. Thực hành thiền làm lắng dịu mọi suy tư và giúp tâm được thư giãn.

Một nghiên cứu khác của Đại học California trên những bệnh nhân từng bị trầm cảm trong quá khứ cũng cho biết: Thiền chánh niệm có khả năng làm giảm trạng thái trầm tư và suy nghĩ tiêu cực.

2.2. Cải thiện khả năng tập trung và tăng cường trí nhớ.

“Huấn luyện” tâm trí chú ý quan sát đối tượng cụ thể khi ngồi thiền giúp cải thiện đáng kể sự tập trung của bạn. Thêm vào đó, một trong những nguyên nhân khiến suy giảm trí nhớ chính là tình trạng căng thẳng. 

Khi Thiền, bạn sẽ ngồi yên bất động. Đây cũng chính là lúc tâm trí được thư giãn và bắt đầu học cách kiểm soát suy nghĩ, hơi thở, nhịp tim… Từ đó tạo tác động lên các cơ quan trong cơ thể, nhất là hệ thần kinh. Tác dụng của Thiền khi thực hành Thiền lâu năm sẽ giúp phát triển khả năng chú tâm, ý thức hoàn toàn những việc bản thân đang làm mà theo cách gọi của đạo Phật là chánh niệm.

2.3. Suy nghĩ tích cực, lạc quan hơn.

Thiền giúp mỗi người loại bỏ suy nghĩ tiêu cực, từ đó tự giải phóng chính mình khỏi sự bế tắc với các tư tưởng cực đoan. Bên cạnh đó tâm trí sẽ mở rộng, cho phép chúng ta nhìn mọi việc dưới lăng kính khách quan và tích cực hơn. 

Tác dụng của ngồi thiền còn có thể mang lại hiệu quả ngang với liệu pháp hành vi nhận thức hoặc thuốc chống trầm cảm. Điều này đặc biệt có lợi với người mắc chứng rối loạn lo âu hoặc trầm cảm.

2.4. Nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Theo các nhà tâm lý học, ngồi thiền giúp ta bình tĩnh, từ đó kiềm chế cảm xúc tốt hơn. Khi ngồi thiền là lúc mỗi người xem xét lại sự việc một cách sáng suốt, từ đó giảm bớt những phiền muộn, lo lắng, tăng cường sức mạnh tinh thần. Nói cách khác, Thiền định sẽ giúp cơ thể hấp thụ những nguồn năng lượng tích cực, não bộ nghỉ ngơi để phục hồi và cân bằng tâm sinh lý. Vì vậy, chúng ta sẽ ngủ ngon hơn sau khi ngồi thiền.

2.5. Tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ đột quỵ và bệnh tim.

Khi Thiền, cơ thể cần ít oxy hơn, do đó giảm áp lực lên tim, đồng nghĩa với việc giảm huyết áp. Vậy ngoài việc giảm căng thẳng và những rối loạn tâm thần khác, ngồi thiền có tác dụng gì? Nó làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong, đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Nhờ tăng khả năng kháng thể, thiền cũng giúp hệ miễn dịch phản ứng nhanh hơn, mạnh mẽ hơn.

2.6. Làm chậm quá trình lão hóa.

Quá trình lão hóa diễn ra nhanh hay chậm tùy thuộc vào tốc độ tiêu thụ oxy của bạn. Ngồi thiền làm giảm tốc độ hô hấp của cơ thể do bạn tiêu thụ ôxy ít hơn, như vừa nói ở trên. Từ đó thực hành Thiền giúp bạn trẻ lâu hơn bằng cách điều chỉnh quá trình hô hấp.

2.7. Thiền giúp buông bỏ cám dỗ và hiểu rõ bản thân.

Tác dụng của ngồi thiền đúng cách và tập Thiền mỗi ngày sẽ giúp bạn thoát khỏi các cám dỗ. Nhờ đó bạn sẽ hiểu rõ bản thân và tự mình vượt qua những nỗi sợ hãi, tập trung vào mục tiêu của bạn trong cuộc sống. Từ đó, mỗi người sẽ thoát khỏi những cám dỗ mang đến đau khổ, mất mát mà trước đây không thể buông bỏ.

3. Nên ngồi thiền vào thời gian nào?

Tập luyện vào một thời điểm nhất định trong ngày, tác dụng của thiền sẽ tạo động lực tích cực đến cuộc sống của bạn. Trên thực tế, thời gian tốt nhất để thiền còn tùy thuộc vào lối sống của từng người và những gì mong muốn đạt được. Dưới đây là 4 thời điểm bạn có thể xem xét liệu mình sẽ sắp xếp thực hành thiền vào lúc nào là tốt nhất.

3.1. Buổi sáng.

Thiền buổi sáng giúp tâm trí thanh thản và thoải mái hơn trước khi bắt đầu ngày mới. Ngoài ra, đây cũng là thời điểm dễ dàng và thuận tiện.

Tuy nhiên, Thiền ngay sau khi thức dậy có thể là một vấn đề. Lúc này tâm trí vẫn còn mệt mỏi, vài người có thể cảm thấy khó tập trung. Do đó, họ sẽ ngủ gật một chút trong khi thiền.

3.2. Buổi trưa.

Đây là cách tuyệt vời để có giờ nghỉ trưa tích cực. Thiền vào lúc này sẽ giúp bạn loại bỏ bớt căng thẳng từ công việc buổi sáng, chuẩn cho buổi chiều đầy năng lượng.

Tuy nhiên, tìm một nơi để thiền vào buổi trưa ở văn phòng dường như không phải là điều dễ dàng.

3.3. Buổi chiều.

Thực hành thiền vào buổi chiều như một phần thưởng bạn dành cho bản thân sau ngày dài làm việc.

Tuy nhiên tương tự như thiền buổi trưa, không phải ai cũng dễ dàng tìm thấy không gian thuận tiện để thiền vào buổi chiều. Lý do là vì nhiều người thường rời khỏi nhà sớm và về nhà khi đã tối muộn.

3.4. Buổi tối.

Buổi tối là thời gian yêu thích của nhiều người để Thiền. Điều này giúp thư giãn sau một ngày và dẫn đến giấc ngủ ngon hơn.

4. Cách ngồi thiền tốt cho sức khỏe.

Chắc hẳn bạn đã biết thiền có tác dụng gì trong cuộc sống mỗi người. Ngoài ra, cách thực hiện tư thế ngồi thiền đúng, tốt cho sức khỏe yêu cầu bạn tập trung chủ yếu vào hơi thở và lắng nghe chuyển động của cơ thể. Bạn hãy cùng tìm hiểu cách thực hiện dưới đây để có được những tác dụng của ngồi Thiền với với sức khỏe thể chất, tinh thần. 

4.1. Vào tư thế ngồi.

Dưới đây là cách thực hiện tư thế ngồi thiền để bạn tham khảo:

• Ngồi với lưng thẳng, đầu và cổ thẳng với cột sống của bạn. 
• Hai chân đặt trên sàn, mắt cá chân đến đầu gối nằm trên 1 đường thẳng. Bắp chân và đùi tạo thành góc 90 độ.
• 2 tay thả lỏng trên đầu gối hoặc đùi. 

4.2. Điều chỉnh cột sống.

• Giữ cho cột sống thẳng nhất có thể khi ngồi thiền. Bạn nên điều chỉnh cơ thể về đúng tư thế nếu gặp các trình trạng như gai cột sống lưng, vẹo cột sống, trượt đốt sống thắt lưng…
• Nâng cơ thể để kéo dài cột sống, mở rộng ngực hướng lên trần mỗi lần hít vào. Từ từ cảm nhận dòng năng lượng đi từ gốc cột sống ra ngoài qua đỉnh đầu. Hít sâu và thở ra nhẹ nhàng nhưng vẫn giữ cột sống thẳng sẽ giúp bạn tỉnh táo.   

4.3. Tay thả lỏng.

• Bạn có thể đặt tay lên đùi với lòng bàn tay hướng xuống. Điều này sẽ giúp tập trung và thư giãn với dòng năng lượng của cơ thể.
• Hoặc bạn chồng nhẹ bàn tay phải lên trên bàn tay trái với hai ngón tay cái chạm nhẹ. sau đó đặt trên đùi với lòng bàn tay hướng lên. Vị trí để tay này sẽ giúp cơ thể tạo ra nhiều nhiệt và năng lượng.

4.4. Thả lỏng vai.

• Vai được thư giãn và thoải mái khi thực hiện tư thế Thiền sẽ giúp tim bạn mở rộng và lưng khỏe mạnh hơn. 
• Trong khi Thiền, cần đảm bảo cột sống vẫn thẳng trong khi phần vai được rủ xuống và thả lỏng. Bạn cũng nên chú ý đến chiều cao của hai vai và điều chỉnh lại nếu cảm thấy một trong 2 bên vai cao hơn bên còn lại.

4.5. Cằm đặt thoải mái.

• Để cằm rớt nhẹ tự nhiên và thả lỏng cơ mặt nhằm giúp đầu và cổ không bị gồng gượng ép. Điều này sẽ giúp bạn duy trì tư thế và giữ cho khuôn mặt được thư giãn.
• Nếu bạn cố gắng ép cằm vào cơ thể để kéo giãn hoặc gồng cổ và căng cơ mặt thì hơi thở sẽ dễ bị đứt quãng và không thở sâu được. 

4.6. Để quai hàm được thư giãn.

• Thả lỏng và thư giãn quai hàm bằng cách giữ nó hơi mở khi ấn lưỡi vào vòm miệng. Từ đó hơi thở của bạn được rõ ràng hơn và làm chậm quá trình nuốt nước bọt trong khi thiền. 
• Bạn cũng có thể ngáp hoặc há to miệng trước khi Thiền để giải phóng sự căng thẳng và duỗi hàm.

4.7. Khép hờ mắt.

• Nên giữ cho khuôn mặt, mắt và mí mắt được thư giãn bằng cách khép mắt nhẹ nhàng. Bạn cũng có thể nhìn vào một điểm trên sàn nhà, cách vài bước chân. Nên đảo mắt, tránh tập trung quá lâu vào một điểm, cố gắng giữ cho khuôn mặt được thư giãn và tránh nheo mắt trong khi thiền. 
• Trước khi Thiền, bạn hãy lựa chọn nhắm mắt hoặc mở mắt. Vì nếu thực hiện cả hai cách thì sẽ bị mất phương hướng và làm gián đoạn quá trình Thiền. 

5. Tổng kết

Qua bài viết trên, Thể Thao Khỏe hi vọng đã giải đáp cho bạn về câu hỏi ngồi thiền có tác dụng gì. Khi đã biết được lợi ích của việc ngồi thiền, các bạn hãy cố gắng mỗi ngày bỏ ra một ít thời gian để thực hiện thiền. Không chỉ giúp các bạn cải thiện về sức khỏe mà thiền còn giúp bạn giải tỏa những căng thẳng từ cuộc sống bộn bề.